ARDEŞEN
Rize’nin 47 km doğusunda yer alan bir ilçedir. 22 mahallesi 37 köyü vardır. Şehir nüfusu 17.340, toplam nüfus 50.192’dir. 1953 yılında kurulan Ardeşen ilçe merkezi aynı yıl belediye teşkilatına kavuşmuştur. Fırtına Deresinin denize döküldüğü yerde oluşturduğu geniş ve düz bir arazi üzerine yerleştirilmiştir. Kereste Fabrikası (ORUS), Silah Fabrikası (ASİLSAN) Ardeşen’de bulunmaktadır. Sanayi sitesi yapılmakta olan 3. İlçemizdir. Ardeşen silah sanayisinin Rize ve ülke ekonomisinde önemli bir ağırlığı olacağı muhakkaktır.
Ardeşen İlçesindeki Tarihi Eserler Ekşioğlu Camii, Seslikaya Köyü Camii, Seslikaya Dede Türbesi,Tunca Köyü Camii,Yukarı Durak Camii, Işıklı Camii.
ÇAMLIHEMŞİN
Çamlıhemşin ilçesi sahile, 18km, Rize il merkezine 65 km uzaklıkta bulunmaktadır. 1953 yılında Çamlıca adıyla nahiye 1960 da da Çamlıhemşin adıyla ilçe oldu. İl belediye teşkilatı 1957 yılında kuruldu.6 mahallesi 27 köyü mevcuttur. Şehir nüfusu 2.829 toplam nüfus 8.012’dir.
Sivil mimari yönünden ilimizin en önemli yerleşim yeridir. Rize’nin isim yapmış kaleleri olan Zil Kale ile Kale-i Bala Çamlıhemşin doğal güzellikleri yönünden Türkiye’nin en önemli ilçesidir. Bu ilçemiz; temel turizm, doğa yürüyüşü (trekking), dağ sporları kış turizmi, bitki örtüsü ve yabancı hayatı gibi özelliklere sahip olması nedeniyle turizm yönünden büyük bir gelecek vaat etmektedir.
Çamlıhemşin İlçesi’ndeki Tarihi Eserler: Zil Kalesi, Kale-i Bala (Yukarı Kale), Şenköy Camii, Aşağı Şenyuva Köprüsü, Köprüköy Köprüsü.
ÇAYELİ
Çayeli Rize’nin 19 km doğusunda yer alır. Çayeli ilçesinin merkeze bağlı 33 mahallesi,53 köyü bulunmaktadır. Çayeli’nde biri merkez ikisi de belde olmak üzere üç belediyehizmet vermektedir. Şehir nüfus 46.524 dir.
Çayeli 1878 de nahiye 1944 de Çaybaşı adıyla ilçe oldu. Sonradan adı Çayeli olarak değiştirildi. İlçe merkezinde 1921 yılından beri belediye teşkilatı bulunmaktadır. Büyükköy Belediyesi Çayeli’nde 11 km iç kesimde eski bir bucak merkezinde kurulmuştur. Büyükköy Belediyesi’nin 8 mahallesi vardır. Nüfusu 4.045’tir. madenli Belediyesi Çayeli’ne 7 km mesafe de Kaptanpaşa’ya giden asfalt üzerinde küçük bir beldedir. 8 mahallesi ve 3.500 nüfusu vardır. Çayeli Bakır Madenleri ve Bakır İşletme Tesislerinin belediye hudutları içerisinde bulunması yöreye ayrı bir canlılık getirmiştir.
Çayeli İlçesi’ndeki Tarihi Eserler: Cafer Paşa Camii, Ormancık Camii
DEREPAZARI
Rize’nin 9 km batısında bulunan Derepazarı 1949 yılında nahiye 1990 yılında ilçe olmuştur. Derepazarı’nda 1954 yılından beri belediye teşkilatı bulunmaktadır. İlçenin 7 mahallesi ve 11 köyü vardır. Şehir nüfusu ise 7.896 dır. Yeni ilçe olan Derepazarı yeşil alanları sahilde kurulacak turistik tesisleri ve balık lokantalarıyla geleceğe hazırlanmaktadır.
FINDIKLI
Fındıklı İlçemiz Rize’nin 63 km doğusunda bulunmaktadır. 8 mahallesi 22 köyü vardır. 1887 yılında ilçe olmuştur. Modern hizmet binası ile birlikte idari hizmet binaları tamamlanmıştır. 1948 yılında belediye yöntemine kavuşan Fındıklı’nın şehir nüfusu 9.107 toplam nüfusu 15220’dir.
Önceleri Artvin iline bağlı olan ilçe 1953 yılında Rize’ye bağlanmıştır. İlçemizde adından da anlaşılacağı üzere fındık üretimi yaygındır. Fındıklı ilçesi gelişmesini adeta turizme bağlamıştır. İlçe merkezinde turistik belgeli bir konaklama tesisi bulunmaktadır. Tatlı su balıkçılığı istikbal vaat eden uğraşlar arasındadır.
Fındıklı ilçesindeki tarihi eserler :Fındıklı Merkez Camii, Çağlayan Köprüsü, Çağlayan Mustafa Hocaoğlu Evi, Hurşit Bey Evi, Meyveli Köyü Camii.
GÜNEYSU
Güneysu ilçemiz Rize merkezinde 14 km uzaklıkta iç kesimde yer almaktadır. 1942 yılında nahiye, 1987 yılında ilçe olmuştur. Bu ilçemizden 1969 yılından bu yana belediye yönetimi bulunmaktadır.
4 mahallesi ve 21 köyü bulunan ilçenin şehir nüfusu ise 14.586’dır. ilçe merkezine 15 km mesafedeki Gürgen ve Handüzü yaylaları belli başlı mesire yerleridir.
Güneysu İlçesi’ndeki Tarihi Eserler: Kıbledağ Camii, Kiremit Köyü Aşağı Mahalle Camii
HEMŞİN
Daha önce Pazar ilçesine bağlı bir nahiye olan Hemşin 1990 yılında ilçe olmuştur. Bu ilçemizdeki ilk belediye teşkilatı 1956 yılında kurulmuştur. Şehir nüfusu 2.766 toplam nüfus 3.770’dir. 18 km’lik asfalt yolla sahile bağlanmaktadır. İlçe yüksek ve dik yamaçlar arasında dar bir vadiye yerleşmiştir. Arazinin dik çay tarımına elverişli olmaması halkı diğer illere göçe zorlamıştır. Doğal güzellikleri yönü ile turizm açısından gelecek vaat eden bir ilçemizdir.
Hemşin İlçesi’deki Tarihi Eserler: Baltacılı Camii, Bilen Köy(Tepan)
İKİZDERE
1878’de Rize’nin sancak merkezi olması ile birlikte nahiye olmuştur. İkizdere 1952 yılında ilçe oldu. Merkezde ve Güneyce Beldesinde olmak üzere iki belediye mevcuttur. Merkeze 7, Güneyce Belediyesi’ne ise 5 mahalle bağlıdır. İlçenin toplam 28 köyü bulunmaktadır. Şehir nüfusu 1.643 toplam nüfus ise 7.823’tür. sahilden 36 km iç kesimde ilçe il merkezine 54 km uzaklıktadır. Dünyaca ünlü Anzer balı, hidroelektrik santrali, Çamlık Mesiresi, Ovit ve Anzer yaylaları önemli turizm potansiyeli ile değerlendirilmeye hazır olarak beklemektedir.
İkizdere İlçesi’ndeki Tarihi Eserler: Çamlık Köyü Merkez Camii, Şimşirli Köyü Camii, Güneyce Hacı Şeyh Camii, Güneyce Köprüsü
İYİDERE
İyidere ilçemiz Rize’nin 15 km batısında sahil kesiminde yer almaktadır. 1953 yılında nahiye 1991 yılında ise ilçe olmuştur. 8 mahallesi 7 köyü bulunmaktadır. Şehir nüfusu 5.798 toplam nüfus 10.093’tür. İyidere’de 1957 yılından itibaren belediye teşkilatı bulunmaktadır.
KALKANDERE
Bu ilçemiz Rize’ye 28 km mesafede olup ilin iç-batı kesiminde yer almaktadır. 1886 yılında nahiye 1957 yılında ise ilçe olan Kalkandere aynı yıl belediye yönetimine kavuşmuştur. İlçenin 20 köyü ve merkeze bağlı 12 mahallesi bulunmaktadır. Şehir nüfus 5.545 toplam nüfus ise 13.491’dir. Kalkandere ilçesine bağlı olan Yolbaşı Belediyesi ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır. 1991 yılında kurulan belediyenin 6 mahallesi bulunmaktadır.
İlçenin; modern hükümet konağı, çinilerle kaplı merkez camii ve çevre düzenlemeleri ile giderek güzelleşmektedir. Ancak mahallelerin dağınık bir şekilde olması alt yapı hizmetlerini güçleştirmektedir.
Kalkandere İlçesi’ndeki Tarihi Eserler: Zivane Köprüsü Camii.
PAZAR
Pazar Trabzon’un fethinden sonra yapılan idari bölünmede Rize ile birlikte nahiye merkezi idi. 1864 yılında ilçe oldu. Rize 1924 yılında il olduğu zaman yalnızca Pazar ilçesi vardı. İlçeye bağlı 10 mahalle ve 49 köy bulunmaktadır. Şehir nüfusu 12.943 toplam nüfus ise 29.829’dur. 1928 yılında belediye kurulmuştur. Pazar ilçesi çok eski bir yerleşim merkezi olmasına rağmen; tarihi ile paralel bir gelişme gösterememiştir.
Pazar İlçesi’ndeki Tarihi Eserleri : Kızkalesi, Ciharkale, Yücehisar Camii