Dönem:21
Birleşim:57
Tarih:15-02-2000 Salı
BAŞKAN – Önerge sahibinin söz talebi var mı efendim?
AHMET KABİL (Rize) – Var efendim.
BAŞKAN – Buyurun Sayın Kabil. (ANAP, MHP ve FP sıralarından alkışlar) Süreniz 5 dakikadır efendim.
AHMET KABİL (Rize) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İçtüzüğün 37 nci maddesi gereği doğrudan gündeme almayla ilgili Yüce Meclisin gündemine tekrar gelen Rize’de üniversite kurulması konusunda söz almış bulunuyorum; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın milletvekilleri, 1991 yılında, zamanın Millî Eğitim Bakanı rahmetle andığımız Avni Akyol, her ile üniversite programı gereği yükseköğretimde master planı hazırlamış, bu plana göre, Anadolu’da 2002 yılına kadar açılması planlanan 17 üniversite arasında Rize üniversitesi de vardı; fakat, 1992 yılında iktidara gelen koalisyon hükümetinin kendi kriterlerine göre açtığı 27 üniversite arasında Rize üniversitesi yoktu. O gün programdan çıkarılmasaydı, bugün, Rize üniversitesi sekiz yıldır eğitim yapıyor olacaktı.
MUSTAFA BAŞ (İstanbul) – Niye yok? Kim çıkardı Ahmet Bey?
AHMET KABİL (Devamla) – 1995 yılında Millî Eğitim Komisyonundan ve Plan ve Bütçe Komisyonundan geçen üniversiteler kanun tasarısında Rize üniversitesi, tekrar, vardı; ancak, Genel Kurula intikal ettirilmiş iken, bu sefer de erken genel seçim kararıyla kadük olmuştur. 1997 yılında, Yüce Meclisin gündemine, tekrar, girmiş yine görüşülmeden kadük olmuştu; yani, 3 defa direkten döndü. Bugün, tekrar, gündeme alınmasıyla ilgili olarak huzurunuzdayım. Kıymetli oylarınızla, Rize’de üniversite kurulmasına dair teklifimin gündeme alınması konusundaki desteğinizle çok hayırlı bir hizmet yapacağınıza inanıyorum; böylece, her ile bir üniversite programının ilk harcını koymuş olacaksınız.
Sayın milletvekilleri, üniversitelerin Anadolu’ya yaygınlaştırılmasıyla, üniversite açılan illerimiz, ekonomik, sosyal, kültürel gelişme sağlayacak; şehirler arasında, hatta, bölgeler arasında ekonomik ve kültürel farklılıklar ortadan kalkacak, üniversitelerin öncülüğünde Anadolu’da müşterek bir kalkınma sağlanacaktır. Kısacası, Türkiye’nin dünyadaki gelişmiş ülkeler arasına girmesi için başlatılan ilk çalışma olacaktır.
Birçok ilde üniversite kurma talepleri olduğunu biliyorum. Bunların hepsinin aynı anda açılması mümkün olmadığına göre, bir plan dahilinde, yeterli öğretim elemanı yetiştirilerek, altyapısı hazırlanarak, yalnız üniversite diploması vermek amacıyla değil, ülkenin kalkınması için çağdaş bilgilerle donatılmış, araştırmacı, kendine güvenen, vatanını, milletini, bayrağını seven; Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı, millî ve manevî değerlere saygılı gençler yetiştimek için, belli kriterleri değerlendirmek şartıyla, önce, her ile üniversite kurma kanunu çıkaralım; daha sonra, kanunu çıkmış üniversitelerden, hangi yıl, kaç üniversitenin eğitime açılacağını ve bu kriterlere göre hangi ilde açılması gerektiği, yükseköğretim kurumunun talebi, Bakanlar Kurulunun onayıyla belirlenmelidir. Bu şekilde, Yüce Meclis, her yıl kanun çıkarma külfetinden de kurtarılmış olacaktır.
Bu kriterlerin belirlenmesi hususunda, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verdiğim teklif, Millî Eğitim Alt Komisyonunda görüşülmektedir.
Benim teklifimde bu kriterler;
1. O ildeki fakülte sayısı ve fakültelerde okuyan öğrenci sayısı,
2. O ildeki yüksekokul sayısı ve yüksekokulda okuyan öğrenci sayısı,
3. Mahallî katkı olarak, üniversite arsası olup olmadığı ve tesis yapımında taahhüt edilen katkı payı,
4. Mevcut fakülte binalarının durumu,
5. Öğretim elemanı ve öğrencilerin barınmaları için lojman ve yurt imkânlarının yeterliliği,
6. Öğretim elemanı teminindeki imkânlar, ayrı ayrı değerlendirilerek, üniversiteler öğretime açılmalıdır.
Zira, bugün, ülkemizde 5 200 000 üniversite çağında gencimiz varken, okuma imkânı bulabilen, sadece 1 450 000 öğrencidir. Yani, yükseköğretimde okullaşma oranı, örgün eğitimde yüzde 13, yaygın eğitimde yüzde 14 olmak suretiyle, toplam yüzde 27’dir. Halbuki, kalkınmış ülkelerde bu oranlar, Amerika Birleşik Devletlerinde yüzde 75, İngiltere’de yüzde 64, Fransa’da yüzde 49, Japonya’da yüzde 39’dur…
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Lütfen tamamlayın Sayın Kabil.
AHMET KABİL (Devamla) – Bitiriyorum Sayın Başkanım.
Bu açığı kapatmak için, açıköğretimde okullaşma oranını artırmak yerine, önceden altyapısı ve öğretim elemanı hazırlıkları yapılarak, yeni devlet üniversitelerini Anadolu’ya yaymalı ve kaliteli eğitim yapabilecek normlarda vakıf üniversitelerini teşvik etmeliyiz; bunun için, yeteri kadar kaliteli öğretim elemanını şimdiden yetiştirmeliyiz. Öğretim elemanlarının ücretlerini ortalama 2 000 dolar seviyesine çıkarmalıyız. Belli bir süre -öğretim elemanı açığını kapatıncaya kadar- hocalarımızın emeklilik yaşını 70’e çıkarmalı ve emeklilik sonrası sağlığı yerinde olanları, ekders ücreti ödeyerek veya sözleşmeli olarak çalıştırmalıyız.
Bugün, profesörlerimizin yüzde 58’i, büyük şehirlerdeki 6 üniversiteye kümeleşmiştir. Bu nedenle, her ile bir üniversite programında, öğretim üyesi dağılımında dengeyi sağlamak için, Anadolu’ya giden hocalarımıza farklı ücretler ödemeliyiz.
Toplumda, artık, inanılmaz, hızlı bir değişim süreci devam etmektedir. Teknolojideki değişiklikler, çağımızı bilgi ve iletişim çağı haline getirmiştir. Bana göre, yükseköğretim kurumlarımızın geleceği, devletin geleceğiyle eşdeğerdir. O halde, gelin, üniversite taleplerini gündeme alalım, Yüce Mecliste tartışalım.
Tekrar ediyorum, yapmamız gereken şey; önce, her ile üniversite kanununu çıkaralım, tespit edilen kriterleri adil bir şekilde değerlendirerek, sırası gelen yere, ihtiyaç duyulan alanlarda eleman yetiştirecek üniversiteleri öğretime açalım. Bu şekilde, Anadolu illerinin çok kısa zamanda, her alanda kalkınacağına inanıyorum…
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Kabil, lütfen tamamlayın efendim.
Mikrofonunuzu açıyorum; lütfen tamamlayın.
AHMET KABİL (Devamla) – Bitiriyorum efendim.
Sayın milletvekilleri, netice olarak, Rize üniversitesinin toplam olarak 246 dönümlük arsası, 4 fakültesi, 2 yüksekokulu, 2 fakülte binası mevcuttur. İnşaatı devam edenlerle birlikte, 2 000 kişilik yurt mevcuttur.
Rize’de Üniversite Yaptırma Derneği ve Sayın Vali, Rizeli hayırsever işadamlarıyla görüşmüşler; onlar da, Rize’de üniversite kurma yasasının Yüce Meclisten çıkması durumunda, üniversitenin ihtiyacı olacak tüm binaların en az yüzde 60’ını karşılıksız yapmayı taahhüt etmişlerdir. Bu taahhüt belgesi ve tanıtım broşörü elimdedir, her sayın milletvekiline göndereceğim.
Nasıl mı yapacağız; aynı işadamları, son iki yıl içerisinde, 17 ilköğretim okulunu yaptırıp Millî Eğitim Bakanlığına teslim etmişlerdir; Rize üniversitesi için çok daha fazlasını yapacaklarına inanıyorum. Bu vesileyle, kendilerine bu kürsüden şükranlarımı ve teşekkürlerimi sunuyorum.
Rize üniversitesinin gündeme alınmasıyla ilgili müspet oy vereceğinize inanıyor, Yüce Meclise ve dinleyen herkese, tekrar, saygılar sunuyorum. (Alkışlar)
BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Kabil.